బమ్మెర పోతన : ఉటంకింపులు - కవితాంజలి
ఉటంకింపులు - కవితాంజలి
సౌజన్యము:- భాగవత జయంతిక - ఆర్కైవ్.ఆర్గ్ (archive.com)
1
ఎమ్మెలు సెప్పనేల జగమెన్నఁ గఁ బన్నగరాజసాయికిన్
సొమ్ముగ వాక్య సంపదలు సూఱలు సేసినవాని భక్తిలో
నమ్మినవాని భాగవత నైష్ఠికుఁడై తగువానిఁ బేర్మితో
బమ్మెర పోతరాజుఁ గవిపట్టపురాజుఁ దలంచి మ్రొక్కెదన్.
- సింగయ- ఆంధ్రమహాభాగవతము, షష్టస్కంధము
2
వాగీశాగోచరమగు
భాగవతాగమము రామభద్రుని పేరన్
ధీగరిమఁ దెనుఁగు చేసిన
భాగవతుం బోతరాజు బ్రణుతింతు మదిన్.
- తామరపల్లి తిమ్మయ్య - శేషధర్మము
3
పరులకసాధ్యమై పరగు భాగవతంబు రహస్యమంతయున్
హరికృపచే నెఱింగి మృదులాంధ్రవచో రచనా చమత్క్రియా
కరణ మహాప్రబంధమునుగా రచియించిన భానుతేజు బ
మ్మెరపుర పోతరాజును సమీకృత తేజు నుతింతు నెప్పుడున్.
- పట్టమెట్ట సరస్వతీ సోమయాజి- పృథుచరిత్ర
4
సమ్మతిగాను భాగవతసారముఁ దీసి, తెనుంగుఁ జేసి, లో
కమ్మునయందు నిల్పి కవికాంత సమాజములోన నెక్కుడై
తమ్మిసుహృత్కులోదితుని దల్చి భజించి మహాత్ముఁడైన యా
బమ్మెర పోతరాజుకవి పాదయుగంబున కేను మ్రొక్కెదన్.
- బసవరాజు నాగేంద్రకవి - ఆనందసుందరీచాతుర్యలీలావిలాసము
5
పదలాలిత్యము పాకశుద్ధి భగవద్భక్తాగ్రసంసేవ్యమున్
పదమత్యున్నతమున్ మహాశుభదమున్ పద్మోద్భవానందమున్
చిదచిద్రూపవిభాగ భాగవతమున్ చింతుంతు నాంధ్రంబుగా
సదయం జెప్పిన పోతరాజు పదముల్ సత్ప్రేమ నే మ్రొక్కెదన్.
- చిదంబరకవి- అంగదరాయభారము.
6
అఖిల వేదంత విద్యారహస్య విదుండు
సహజపాండిత్య విశారదుండు
మత్తక్షితీశాధమస్తోత్ర విముఖుండు
శంభుపదాబ్జ పూజారతుండు
పటుతర కవితా విభాసిత ప్రతిభుండు
సకలాంధ్ర లక్షణ చక్రవర్తి
రఘుకులేశనిదేశరచిత మహాభాగ
వతపురాణుడు పుణ్యవర్థనుండు
బుధజనహితుండు బమ్మెర పోతసుకవి
యెన్న రేఫ రకారంబు లెరుగడనుచు
నజ్ఞు లొక కొంద రాడుదు రమ్మహాత్ము
కవిత నెందును లోపమ్ము కలుగ దభవ!
- కూచిమంచి తిమ్మకవి- సర్వలక్షణసార సంగ్రహము
7
తుచ్ఛులు సరిగాదనినను
స్వచ్ఛపుఁ బోతన కవిత్వ సంపద చెడునే?
స్వేచ్ఛ జఱభి దూషించిన
నచ్ఛపతివ్రతకుఁ బాప మంటుట గలదే?
- వావిలికొలను సుబ్బారావు - ఆంధ్ర వాల్మీకి రామాయణము
8
పేదరికంబు; కాపురము పెద్దది; దేహియనంగ నాల్కయున్
రాదు; మనంబు స్థైర్యమున గ్రాలక గ్రంథము వ్రాయ శక్యముం
గాదు; గురుండు లేఁడు; హుఘట్టములన్ నిగమాంత విద్య; యె
ట్లీడితివయ్య పోతన కవీశ్వర! భాగవతాబ్ధివీథులన్.
- మిన్నికంటి గురునాథశర్మ- గురుభాగవతము
9
కవులెవ్వారును తెల్గుసేయుటకు సంకల్పించనేలేని భా
గవతగ్రంథము నిన్పగుగ్గిళుల ద్రాక్షాపాకరమ్యంబుగాఁ
దవు రీతిం దెలఁగించి యుంచిన మహోదారుండు మా పోతరా
ట్కవితావల్లభు దివ్యమూర్తికి నమస్కారంబు గావించెదన్.
- పురాణం సూర్యనారాయణ తీర్థులు - భారతి జనవరి 1943
10
వినుతకవీంద్ర! కొంద ఱవివేకులు కాకవు లందునం దలా
క్షణికుఁ డటంచు మిమ్ములను జాటిరి దానఁ గొఱంత గల్గునే!
ఘనతర గంధసింధురము గ్రామమునం బయనం బొనర్చుచో
శునకము లన్నియున్ మొఱుగుచో గజరాజున కేమి లోటగున్?
- తుమ్మల సీతారామమూర్తి- ఆంధ్రపత్రిక సంవత్సరాది సంచిక, 1923
11
రామచంద్ర సాక్షాత్కార రమ్యహృదయ
జనితభవ్య భావోత్పుల్ల సరసవచన
గుంఫితాశేష కవితానిగూఢ భక్తి
పరవశా! పోతనా! నీకు వందనంబు.
- చిలుకూరి నారాయణరావు - భారతి
12
దైవము మానుషాకృతినిఁ దాల్చి జగద్ధిత భక్తి నిల్పఁగా
భావమునందలంచి వరభాగవతంబునుఁ దెల్గుబాసలో
ఠీవి ననన్యసాధ్యమగు ఠేవ రచింపఁగఁజేసి లోకసం
భావన మీఱి దా వఱలు బమ్మెర పోతన నెంతు సత్కవిన్.
- నందిరాజు చలపతిరాయ కవి - మంగళగిరి మాహత్యము.
13
ఉన్నాఁడా యనిపించె నైజకవితాభ్యున్నత్యహోవాద సం
పన్నుండై నరపాలదర్శనము సంభావింపఁగాఁ బోని యా
మన్నీఁడే కవి లోకమందు నతనిన్ మారందధారోర్మి వై
యన్నద్యంబుపవిత్రమంజుపడుఁ బోతన్నం బ్రణామించెదన్.
- మల్లంపల్లి వీరేశ్వరశర్మ - శంకరారాధ్య చరిత్రము
14
సమ్మతమైన భాగవతసార వియద్ధుని సంస్కృతాంతరి
క్షమ్మున నుండఁ, దన్నదినిఁ జయ్యన భూమికిఁ దెచ్చి ఘోరపా
పమ్ము లడంపఁగా దెలుఁగుఁ బల్కిన మత్కుల పావనుండునౌ
బమ్మెర పోతనార్యుఁడను భవ్యభగీరథు నాశ్రయించెదన్.
- కొమ్మద్ది సుబ్బరాయకవి- సూక్ష్మతనువిద్యావిలాసము
15
“భాగవతంబు సర్వరసబంధురమున్ దెలిగించినాఁడు స
ర్వాగమసారవేది జఠరార్థముగాఁ జెయిసాఁచకే మహా
భాగుఁడితం డటంచు నరపాలురు మెచ్చఁగ జీవితంబు సొం
పౌ గతి నోమినాఁ డితరు లౌదురె పోతనవంటి సత్కవుల్!
- తిరుపతి వేంకటకవులు - చాటుపద్య సంపుటము
16
సిరిని దరిద్రదేవతను చిక్కని చూపులనొక్క వైఖరిన్
నిరతము జూచుచున్ మనసు నీరజనాభుని వంక ద్రిప్పి యి
ద్ధరను సమత్వ మిచ్చటన తాండవ మాడుచునున్నదో యనన్
బరగెడు పోతనార్యు కవిభాస్కరు నాత్మ దలంతు నిచ్చలున్.
- దేశిరాజు రామదాసు - ఆంధ్రపత్రిక సంవత్సరాది సంచిక, 1922
17
భ్రమరపదంబులందు భగవత్ప్రకృతిప్రణయానురాగత
త్త్వమును సమన్వయించి, పసి పచ్చిక మేయుచు తప్పిపోవు వ
త్సములకు కృష్ణగానమున దారులు సూపి, సుధాధునీతరం
గ మృదుమృదంగ భంగి కవికాంతుడు పోతన విచ్చె తెన్గునన్.
- రాయప్రోలు సుబ్బారావు- ఆంధ్రావళి
18
భాగవతాఖ్యతో నమృతభాండము తెన్గుల కిచ్చు నమ్మహా
భాగుని పోతనన్ బరమ భాగవతోత్తము నాంధ్రభాగ్వధూ
టీ గురుశోకవారణ పటిష్ఠుఁ దలంతుఁ గలిం దళింప జ
న్మాగతుఁడైన ముక్తితనయా జనకున్ సనకున్ శుకార్భకున్.
- వానమామలై వరదాచార్యులు, పోతన చరిత్రము
19
పసిడిమేడ లొసఁగు ప్రభువతంసము లుండఁ
బూరిండ్ల యందునే చేరినావు
రత్నాంబరము లిచ్చు రారాజు లుండంగఁ
గదురు బట్టలఁ గట్టఁ గడఁగినావు
మృష్టాన్నములు గూర్చు మేదినీశ్వరు లుండఁ
దై దంబలినె త్రాగఁ దలఁచినావు
అగ్రహారము లిత్తు మను ధరాధిపు లుండ
దారిద్ర్యభారమే తాల్చినావు
కోరికల నెల్ల నొనగూర్చు ధీరులుండ
పరుల సాయంబు రవ్వంతఁ బడయకుండ
జీవయాత్రను జెల్లించినావు బళిర!
పూత గుణధుర్య! బమ్మెర పోతనార్య!
- శ్రీ భాసీం అలీషా, సమదర్శిని, శుక్లయుగాదిసంచిక,1929.
20
తన కవితాకుమారికను తద్ద ధనంబును నగ్రహారముల్
గొను మని యిచ్చు భూమిధనకుంజరులున్నను లేమిఁ గుందుచు
న్నను హరికిచ్చి రాజులఁ దృణంబుగ నెంచి యశంబు గన్న యా
యనఘునిఁ బోతనన్ దలఁతు నాదృతి భాగవతోత్తమోత్తమున్.
- చింతలపల్లి నరసింహశాస్త్రి , శృంగార కాదంబరి
21
పులకింపఁగ జడదేహముఁ;
బలికింపఁగ నంతరాత్మ, భాషామృతమున్
చిలికించి, భక్తి బీజము
లలికించెను పోతరాజు నాంధ్రనలందా!
- నిడదవోలు వేంకటరావు.
22
అమృతమహాంబురాశి తెలుగై మఱి భాగవతమ్మునై త్రిలిం
గమునకు డిగ్గెనేమొ యనఁగా హృదయమ్ముల నాడు నేడు నా
ట్యము లొనరించు పోతనమహాకవి ముద్దుల పద్దెముల్ శతా
బ్ధము లయిపోవుగాక మఱవన్ తరమే రసికప్రజాళికిన్!
- దాశరధి- ఆంధ్రజ్యోతి, 14-3-1982
23
వ్యాసపీఠము పజ్జ బాసికపట్టుతో
భావగతమ్ముగా భాగవతము
భారతీ తీర్థంబు, బాదరాయణ మౌని
సాధుమేధా సహస్రారధార,
శుకముని ముఖవినిస్స్రుత సుధాపూరంబు,
రసనిర్భర కవితారామ నరసి,
భక్తిభావతరంగ బంధురాపగ, భగ
వద్దివ్య గుణగణ వర్ణనా మ
హార్ణవమ్ము నాపోశనం బవధరించి
ఆంధ్రమున నమ్మహాకృతి నక్షరాకృ
తిన్ వెలార్చిన కవిలోక దివ్య సంయ
మికిని మా పోతనామాత్యునకు జొహారు!
- యస్వీ జోగారావు, పంచకల్యాణి
24
భవదమృత నామకీర్తనోత్సంబు నందు
పరవశత్వంబు నొంది భావముల డింది
మించి యాత్మార్పణంబు గావించుకొందు
పుట్టు కవిరాజ! బమ్మెర పోతరాజ!
- తిరుగుబోతు, ఆంధ్రపత్రిక సంవత్సరాది సంచిక, 1925